چالش‏ های استفاده از گوشی تلفن همراه و بازی های رایانه ای

امروزه تکنولوژی و رسانه‌های گوناگون خصوصاً تلفن همراه، در زندگی همۀ ما وارد شده و گوشه‌ای از وقت ما را به خود اختصاص می‎‏دهند . اما این موضوع در نوجوانان و به‌خصوص در پسرها، گاهی تبدیل به یک معضل می‎شود . به‌خصوص اینکه پسران به علت علاقۀ زیاد به بازی‌های کامپیوتری، وقت زیادی از روز خود را در برابر صفحه‌های نمایشی می‏‏‎گذرانند، یا سرگرم بازی‎های یارانه‎ای هستند و یا سرشان در گوشی موبایل است و همین باعث می‏‎شود تا در سایر بخش‌های زندگی خود دچار مشکلاتی شوند . یافته‎های حاصل از پژوهش‌های مبتنی بر مغز نشان داده است زمانی که پسربچه‌ها به تلویزیون، صفحه‌نمایش رایانه، تبلت و گوشی تلفن همراه و یا دیگر ابزار الکترونیکی خیره می‎شوند، درواقع از بازی‎های فعالانه بی‏‎نصیب می‎مانند و هرگز از دستان خود برای ساختن و بازی کردن استفاده نمی‎کنند. ازاین‌رو رشد طبیعی مغزشان تحت تأثیرات منفی قرار می‎گیرد. با توجه به رشد مغز در چنین شرایطی، مدارهای موجود در مراکز حافظه و بخش‎های مربوط به فکر کردن در مغز که باید به‌طور معمول روند تکامل و رشد خود را طی کنند، عموماً به‏ طور کامل توسعه نمی‎یابند. این درحالی است که بازی کردن‎ فعال و واقعی، ساختن، یا ایجاد کردن، جزء فعالیت‌های هدفمند تلقی می‎شوند.

نحوه رفتار با پسران نوجوان و چالش‏ های استفاده از گوشی تلفن همراه و بازی های رایانه ای

زمانی که پسرتان بزرگ می­‎شود، به‏‎طور طبیعی تمایل بیشتری به بازی های رایانه ای و بازی با تلفن همراه نشان می‏‎دهد  و این نیز تبدیل به واکنش افراطی از سوی برخی خانواده‎هایی شده که فرزندان خود را به‌شدت از تماشای تلویزیون و استفاده از این ابزار و دنیای مجازی منع می‏‎کنند. به‏ خصوص زمانی که سخن از گزینه­‎های آموزشی در تلویزیون، رایانه و اینترنت پیش می­ آید؛ اما باید به خاطر داشته باشید که دو سوم کودکان پیش‌ دبستانی و در سنین مهدکودک، حدود دو ساعت و یا بیشتر از زمان خود را جلوی تلویزیون و یا رایانه سپری می­‏‎کنند و اگر پسر شما جزئی از این گروه باشد، احتمالاً سه برابر بیشتر نسبت به موارد فوق، زمان خود را صرف نشستن پای این وسایل (هم‌زمان با نگاه کردن و مطالعه کتاب­‏‎هایی که تنها جلوی رویش باز هستند)، خواهد کرد!

زمان­‎هایی که به بازی کردن در فضای بیرون از خانه، همراه خانواده بودن و یا مطالعه سپری ­شوند، به‌مراتب (به‌منظور تکامل طبیعی مغز) نسبت به زمان­‎هایی که صرف بازی های یارانه ای و یا بازی با گوشی تلفن همراه می‌شوند، بهتر و مهم‌تر هستند.

حتی آموزش نحوۀ استفاده از رایانه نیز در این سنین چندان ضروری نیست. پژوهش­‎های انجام‌شده در این راستا حاکی از این است که پسرانی که در سن دوازده‌ سالگی شروع به یادگیری مهارت­‎های رایانه‏‎ا‎ی می­‎کنند، در عرض دو ماه به‌اندازۀ همان پسری که در سه یا چهارسالگی نحوۀ استفاده از فناوری رایانه را شروع کرده، این مهارت‎ها را می­ آموزد.

عوارض استفاده از گوشی تلفن همراه و بازی های رایانه ای بر رشد و بلوغ پسران

زمانی که پسر شما در آستانۀ سن بلوغ قرار می‎گیرد و به بلوغ جنسی نزدیک‌تر می­‎شود و زمانی که هورمون­‎های وی شروع به برانگیختنش (حدود ده‌سالگی) می­‎کنند، او ممکن است به‌راحتی از فعالیت­‎هایی نظیر خواندن، انجام تکالیف و دیگر فعالیت­‎های هدفمند خودداری ورزد و به‌سوی بازی‏‎های ویدئویی خشن و رقابتی روی آورد. ممکن است  این مسئله از منظر ما طبیعی باشد که پسران نوجوان و حتی مردان بزرگ‌سال به چنین سرگرمی­‎هایی تمایل فراوان داشته باشند. در حقیقت، هر نوع فعالیت رقابتی، شکاری و یا فضائی، مانند بازی‏‎های رایانه ای برای بسیاری از پسران طبیعی است؛ همان‌طور که به ورزش‏‎ها و  بازی‏‎های هیجان‎انگیز و بعدها در نوجوانی تمایل به رانندگی با سرعت زیاد و دیگر رفتارهای خطرناک و ریسک‏‎پذیر بسیار دارند.

اما خاطرنشان کردن این موضوع نیز مهم است که استفادۀ بیش‌ ازحد از ابزار الکترونیکی و سپری کردن زمان­‎های متمادی جلوی تلویزیون و رایانه، حس نادرستی را از هدف در پسران نوجوان ایجاد می­‎کند و این مسئله درواقع تکامل بلندمدت هدف را از مسیر واقعی خود منحرف می‏‎سازد.

می‏‏‏‎خواهید بدانید بازی های رایانه ای با مغز کودکان چه می‎کند؟!

زمانی که پسری در مسابقه یا بازی «برنده» می­‎شود – و به مرحله­‎ای بالاتر در بازی صعود می­‎کند، مرکز پاداش مغزی وی پیام لحظه­‎ای و آنی را از موفقیت در مغزش ثبت می­‎کند. او احساسی شبیه به این دارد که گویی کاری را تا انتهای آن با موفقیت به اتمام رسانده است. ازاین‌رو با ادامه بازی خواستار تجربه بیشتر و بیشتر همان حسِ پیام لحظه­‎ای در مغز خود خواهد بود. مغز او همواره به بیان این جمله استمرار می‎ورزد که: «من امروز هم از پس انجام کارم به‏ طور کامل برآمدم». در اصل مرکز پاداش درونی مغز، از حس طولانی‌مدت انگیزه، هدف و احساسات توأم با حس موفقیت لبریز خواهد شد؛ اما به‏ طور هم‌زمان او در دنیای واقعی کارهای ­­اندکی را با موفقیت به اتمام می­‎رساند. او موفق به پرورش نقاط قوت انگیزشی خود در دنیای واقعی و در میان خانواده، مدرسه، همسایگان، کار و زندگی و… نشده است. تکالیفش را انجام نمی­‎دهد، ورزش نمی­‎کند و نحوۀ پرسیدن سؤالات مهم و عمیق برای زندگی را نمی‎آموزد. او فقط از زندگی خود لذت می­‎برد و در طی روز حسِ آنیِ خوشایندِ مغز را از مرکز پاداش دریافت می­‎کند و این حس را متأسفانه از فعالیت­‎هایی دریافت می­‎کند که منتهی به هیچ هدفی جز همکاری چشم و دست و لذت حاصل از رقابتی مجازی نخواهد شد .

برای فرزندتان قوانین و محدویت استفاده از گوشی تلفن همراه و بازی های رایانه ای قرار دهید

هیچ کس جز شما توانایی مدیریت سیستم خانوادگی‏‎تان را ندارد . پسر شما ممکن است که ساعات زیادی را صرف بازی‏ های رایانه ای و موبایلی کند، اما نهایتاً مرد جوانی هدایت‌شده، باانگیزه و پُر از اهداف مهم در زندگی از آب درآید! لذا اگر شما در رابطه با اتخاذ تصمیم جهت تعیین زمان استفاده از ابزار الکترونیکی، رایانه و تلفن همراه و فضای مجازی در زندگی هدف پسرتان سؤالاتی دارید، ده نکته که می‏‎تواند تا حدودی کمک‌کننده باشند در کتاب هدف پسران ذکرشده است و در این مجال به چند مورد آن می‌پردازیم.

اگر استفاده از گوشی تلفن همراه و یا بازی های رایانه ای  برای پسرتان مهم‌تر از فعالیت­‎های زیر است، شاید دیگر وقت آن رسیده باشد که قوانینی در خانه و خانواده راجع به اولویت‏‎بندی و اهمیتِ این اقدامات وضع کنید:

 

  •  زمانی که باید با مادر سپری شود: گذراندن زمانی از روز با مادر برای یادگیری مهارت‏‎ها و دانش‏‎های از طریق او، برای پسران بسیار لازم و ضروری است.

  • زمانی که باید با پدر سپری شود: زمانی که پسر خانواده باید با پدر سپری کند و از تجربیات و مهارت­‎های وی بیاموزد.

  •  زمان مطالعه : مطالعه بیش از هر فعالیتی، نظیر استفاده از موبایل، رایانه و فضای مجازی، برای مغز، قلب، جان و روح پسرتان مفید است. اگر پسر شما در طی روز مطالعه نمی­‎کند، قطعاً از تماشای تلویزیون، بازی‏های رایانه‌ ای و فضای مجازی هم چیزی عایدش نمی­‎گردد. این قانون ممکن است کمی سرسختانه تلقی گردد، اما قطعاً مزایای سودمندی به همراه خواهد داشت. به خاطر داشته باشید زمان مطالعه می‏‎تواند در زمان‏‎های فراغت و استراحت وی تعیین شود. پسران ممکن است در طی روز بیش‌ازحد هیجان‌زده یا مضطرب باشند، اما به‌شدت زمانی را برای آرامش روانی احتیاج دارند.

  •  زمان بازی و ورزش: معمولاً پسر شما ورزشکار نیست؛ ولی او باید ارزش فعالیت‌های بدنی و ورزش را به‌خوبی درک کند و آن را به تنها نشستن روبروی رایانه و بازی‌های کامپیوتری ترجیح دهد. ساختار بدن انسان نیازمند حرکت و فعالیت داشتن است، نه‌ نشستن درجایی ثابت و بی تحرکی!
    انگیزه‌هایی خارج از فضای بازی‌های رایانه‌ای و مجازی را برای پسرانتان به وجود بیاورید تا یک قهرمان در دنیای واقعی را پرورش دهید.

  • زمان  انجام تکالیف مدرسه: این کار باید حتماً قبل از زمان اختصاص داده‌شده به استفاده از گوشی تلفن همراه و یا بازی های رایانه ای باشد؛ زیرا وقتی‏ پسرتان در طی روز بی‎حوصله شده است، این عمل نوعی حس رسیدن به هدف (انجام کامل تکالیف مدرسه جهت رسیدن به زمان بازی رایانه ای و یا استفاده از تلفن همراه) را در او ایجاد می­‎کند. اگر پسر شما با این مسئله دچار مشکل است، ابتدا از اینکه او تکالیف خود را تکمیل نموده باشد، اطمینان حاصل کنید.

  • زمان خواب و استراحت: بسیاری از ناهنجاری­‎های رفتاری که پسران با آن دست‌وپنجه نرم می­‎کنند، مربوط به کمبود خواب و استراحت آن‌هاست. اگر پسر شما به‌اندازۀ کافی نمی‏‎خوابد، یکی از بهترین روش­‎های درمان وی برای خلاصی از عادت‏‎های بد، از او فاصله گرفته است!

  • زمان انجام وظایف مربوط به خانه: برای پسران جوان‌تر این کار می‏‎تواند در قالب محول کردن وظایف مرتبط باکارهای خانه و کمک به والدین در این امور صورت پذیرد؛ اما برای پسران بزرگ‌تر بهتر است کار کردن با کسب درآمدی هرچند اندک همراه باشد.

  • زمان عبادت و انجام امور معنوی و آرامش روح: زمانی که فرزندان خصوصا پسران باید در فضاهای معنوی و محیط­‎های آرام  سپری کنند که در ذهن ایشان سؤالات درونی راجع به ایمان، درون‏‎نگری و خوداندیشی شکل گیرند.

چنانچه شما در حال کمک به پسرتان در رابطه با جای دادن موارد فوق در برنامه زندگی روزمره‌اش و استفادۀ وی از رایانه و یا تلفن همراه هستید، مدت‌زمانی که او با این ابزارها و در فضای مجازی سپری می­‎کند، به‌طورکلی نشان‏ دهنده میزان سلامت روانی وی است.

با استفاده از روش‎های فوق ، او دیگر در آینده زمان کافی برای گذراندن روزانه سه ساعت از وقت خود برای استفاده از گوشی تلفن همراه و یا بازی های رایانه ای نخواهد داشت؛ ولی قطعاً زمان کافی برای تبدیل‌شدن به مرد جوانی در جستجوی قهرمان حقیقی وجود خویش را خواهد داشت. او همچنان می‏‎تواند بخشی از ماجراجویی خود را در رسیدن به قهرمانی با رسانه­‎ای سودمند، به انجام رساند، اما با رعایت ساعتی مشخص، متعادل و به دور از افراط!

 

دیدگاهتان را بنویسید