ویژگی‌های فضای روانی حاکم بر خانواده

سرمایه گذاری گستردۀ روانی

هر خانواده‌ای با ازدواج و همزیستی یک زن و مرد آغاز به شکل‌گیری می‌کند. هر انسانی برای انجام هر کاری مقداری سرمایه‌گذاری روانی می‌کند. این سرمایه شامل عناصر روان‌شناختی مورد استفاده در دنیای روانی انسان است، «انرژی روانی» یکی از این عناصر است. انسان برای درست کردن یک وعده چای قطعاَ انرژی کم‌تری صرف می‌کند تا برای پختن یک وعده غذا.

فعالیت‌های شناختی

«فعالیت‌های شناختی» از قبیل تفکر، تخیل و استفاده از حواس گوناگون، دسته دیگری ازعناصر روانی انسان را می‌سازند. کارهای گوناگون، سرمایه‌های  متفاوتی از  فعالیت‌های  شناختی انسان را به خود اختصاص می‌دهند. به عنوان مثال، حل یک جدول، قطعا درگیری شناختی کم‌تری نسبت به نوشتن یک مقاله علمی نیاز دارد.

دارایی‌های روان‌شناختی

«دارایی‌های روان‌شناختی» انسان نیز دسته دیگری از عناصر مهم روان‌شناختی آدمی را تشکیل می‌دهند. انسان از دیرباز به آن‌چه در درون دارد و متعلق به خویشتن است، توجه کرده،  آن را با دارایی‌های  بیرونی مقایسه کرده و در مقام اندیشه و قضاوت عقلانی، سرمایه‌های درونی را بر مایملک بیرونی ترجیح داده است. شرافت انسانی، کرامت، ایمان، آزادگی، یقین، عشق، استقلال، صفای باطن، سخاوت، درد درون، وجدان، آسودگی ضمیر و… سرمایه‌هایی‌اند که آدمیان آن‌ها را با دارایی‌های بیرونی مقایسه کرده و می‌کنند. برخی از کارها، علاوه بر انرژی روانی و درگیر کردن فعالیت‌های شناختی، مستلزم استفاده از این سرمایه‌های درونی‌اند. وقتی کسی ناگزیر به التماس به دیگری می‌شود، کرامت، استقلال و برخی دیگر از سرمایه‌های روانی خویش را هزینه می‌کند. وقتی کسی برای رسیدن به چیزی یا اجتناب از مشکلی که احتمالاً ممکن است برای او پیش آید، ناگزیر از دروغ‌گویی می‌شود، برخی ازمهم‌ترین دارایی‌های روانی خویش را خرج می‌کند.   

سطح درگیری روان‌شناختی

سطح درگیری روان‌شناختی

«سطح درگیری روان‌شناختی» انسان عاملی است که میزان سرمایه‌گذاری روانی وی را در انجام یک فعالیت نشان می‌دهد. انسان گاهی با مسئله‌ای کاملاً سطحی مواجه می‌شود. مثلاً برای افراد نا‌آشنا و غریبه، لایه‌های سطحی شخصیت خویش را درگیر می‌کند ولی برای افرادی که آن‌ها را دوست می‌دارد، عمیق‌ترین لایه‌های شخصیت خود را فعال می‌سازد. تعبیری که مردم برای انجام چنین کارهایی به کار می‌برند، انجام کار با «جان و دل» است. آنان در مورد کاری که از عمق وجود خویش انجام می‌دهند، می‌گویند که با جان و دل آن‌ را انجام داده‌اند یا گاه می‌گویند:« فلان کار را برای دل خودم انجام داده‌ام.»

دیدگاهتان را بنویسید